Er zijn twee basissoorten slaap: snelle oogbewegingen (REM) slaap en niet-REM slaap (die drie verschillende stadia heeft), die elk verbonden zijn met specifieke hersengolven en neuronale activiteit. Je doorloopt alle fases van de niet-REM en REM slaap meerdere keren tijdens een normale nacht, met steeds langere, diepere REM periodes tegen de ochtend.
Zodra we in slaap vallen, volgt ons lichaam dus een slaapcyclus die verdeeld is in vier stadia.
Stadium 1 NREM: Dit eerste stadium markeert de overgang tussen waken en slapen en bestaat uit lichte slaap. Spieren ontspannen en je hartslag, ademhaling en oogbewegingen beginnen te vertragen, net als je hersengolven, die actiever zijn als je wakker bent. Fase 1 duurt meestal ZEVEN MINUTEN. Je hersengolven beginnen te vertragen ten opzichte van hun waakpatronen overdag.
Stadium 2 NREM: Dit tweede NREM-slaapstadium wordt gekenmerkt door een diepere slaap wanneer je hartslag en ademhaling verder vertragen en de spieren meer ontspannen. De oogbewegingen stoppen en de lichaamstemperatuur daalt. Afgezien van enkele korte momenten van elektrische activiteit met een hogere frequentie, blijven de hersengolven ook traag. Je brengt meer van je herhaalde slaapcycli door in fase 2 van de slaap dan in andere slaapstadia omdat dit stadium meestal de langste van de vier slaapstadia is.
Stadium 3 NREM: Dit stadium speelt een BELANGRIJKE rol bij het zorgen dat je je de volgende dag weer fris en alert voelt. Hartslag, ademhaling en hersengolven bereiken hun laagste niveau en de spieren zijn zo ontspannen als maar kan. In dit stadium kan het moeilijk zijn om je wakker te maken. Deze fase duurt in het begin langer en neemt in duur af gedurende de hele nacht.
REM: De eerste REM-fase komt ongeveer 90 minuten nadat je in slaap bent gevallen. Zoals de naam al doet vermoeden, bewegen je ogen vrij snel heen en weer onder je oogleden. De ademhaling, hartslag en bloeddruk beginnen te stijgen. DROOMEN komt meestal voor tijdens de REM-slaap en je armen en benen raken verlamd - men denkt dat dit bedoeld is om te voorkomen dat je je dromen fysiek uitvoert. De duur van elke REM-slaapcyclus neemt toe naarmate de nacht vordert. Talrijke studies hebben de REM-slaap ook in verband gebracht met GEHEUGENCONSOLIDATIE, het proces waarbij recent geleerde ervaringen worden omgezet in langetermijnherinneringen. De duur van de REM-fase neemt af naarmate je ouder wordt, waardoor je meer tijd doorbrengt in de NREM-fasen.
Deze vier fases herhalen zich cyclisch gedurende de nacht totdat je wakker wordt. Voor de meeste mensen duurt elke cyclus ongeveer 90-120 minuten. De NREM-slaap maakt ongeveer 75% tot 80% van elke cyclus uit. Het is ook mogelijk dat je 's nachts kort wakker wordt, maar je de volgende dag niet meer herinnert. Deze episodes staan bekend als "W"-stadia.